Natuurlijke begrazing
U heeft ze vast wel eens gezien - Schotse Hooglanders, Konik paarden of Soay schapen. Deze zogenoemde 'grote grazers' zorgen ervoor dat er niet meer gemaaid hoeft te worden. Gedurende de laatste jaren is in ons land de belangstelling voor natuurlijke begrazing in natuurgebieden en parken sterk toegenomen. Natuurlijke begrazing blijkt niet alleen toepasbaar als beheervorm in grote natuurgebieden, maar is ook zeer geschikt om kleinere terreinen/ parken te beheren.

Prehistorie
Van oorsprong kwamen in Nederland allerlei soorten grazers voor. Heel vroeger kwamen bijvoorbeeld mammoet, wisent, oerrund en eland voor. Deze grazers zorgden ervoor dat Nederland niet geheel begroeid zou raken met bos. Al deze dieren zijn in Nederland inmiddels uitgestorven. Wel komen er overal nog 'kleine grazers', zoals vogels (o.a. ganzen), konijnen, hazen en reeën voor. De begrazing met de zogenoemde 'kleine grazers' is echter onvoldoende om de plantengroei te vertragen of in een bepaald successiestadium te houden.

Grazen of maaien
Natuurlijk begrazing met 'grote grazers' kan het mechanisch onderhoud, zoals maaien en snoeien, geheel of ten dele vervangen. Naast arbeidsbesparing levert, begrazing ten opzichte van mechanisch onderhoud, grote ecologische waardevolle voordelen op. Door begrazing met grote grazers ontstaat er een gevarieerd landschap, waarin een mozaïek van paadjes, kort en lang grasland, zomen, struweel en boomvegetaties ontwikkeld worden. Zie de onderstaande tekening van een begraasd terrein. Tussen de verschillende vegetatiestructuren ontstaan vloeiende overgangen in het horizontale en verticale vlak. De grazers zorgen voor variatie in de vorm van vraatruimte en beschutting vlak bij elkaar.